Vorige week ben ik met een groep Register Marketeers op pad geweest in India, met ca. 1,4 miljard inwoners op China na het grootste land ter wereld qua inwoners. Van Delhi, via Pune naar uiteindelijk Mumbai. We bezochten de Nederlandse Ambassade, het European Business and Technology Centre (EBTC) grote corporates als TATA, Pepsico en Hero, maar ook enkele PR/communicatiebureaus, een onderwijs accelerator genaamd Atma, een extreem snel groeiend technologiebedrijf Tech Mahindra, dat onderdeel is van de Mahindra Group met een omzet van 16,7 miljard dollar en ruim 180.000 mensen in meer dan honderd landen, een startup genaamd BlueMatch, dat een ‘clean cooking solution’ heeft ontwikkeld onder de merknaam EcoStove en last but not least de hippe co-working space Ministry of New.
India is in alles mega: groot, vol, kleurrijk, chaotisch, luidruchtig en het land groeit ook nog eens als kool. Meest indrukwekkend was paradoxaal echter misschien wel ons bezoek aan de Dharavi slum.
Midden in het centrum van Mumbai (voorheen Bombay) ligt de grootste sloppenwijk ter wereld, Dharavi. Mumbai is met z’n 20 miljoen inwoners al druk en dichtbevolkt en blijft maar groeien met zo’n 300.000 inwoners per jaar, maar Dharavi slaat alles. Een groot deel van de inwoners, voornamelijk migranten, vinden geen woonplek in een gewone suburb maar gaan zelf aan de slag en bouwen waar mogelijk hun eigen woning. En zo bestaat Mumbai voor een groot deel uit sloppenwijken . Dharavi is daarvan de grootste en het bijzondere van deze slum is dat die zich midden in het centrum van Mumbai zich bevindt. Zo’n 30 jaar geleden ontstaan aan de rand van de binnenstad die nog weinig voorstelde. Intussen heeft er een enorme economische ontwikkeling plaatsgevonden en nu heeft de stad een welgestelde binnenstad met middenin dus de grootste sloppenwijk van de wereld. Dharavi heeft inmiddels zo’n 1.500.000 inwoners, die op niet meer dan 1,5 vierkante kilometer wonen.
Voor wie bij een slum (betekent trouwens technisch gezien alleen dat er sprake is van grond die in bezit is van de overheid) enkel denkt aan armoede en ellende is een tour door Dharavi een grote verrassing. Want er is zoveel meer in dit historische deel van Mumbai. De kleinschalige industrie in Dharavi zet bijvoorbeeld jaarlijks ongeveer US $ 665.000.000 om. Met een breed scala van activiteiten, zoals recycling, pottenbakken, borduurwerk, bakkerijen, zeepfabrieken, leerlooierijen, etc.
We stonden versteld over de vindingrijkheid van de arbeiders/ondernemers in Dharavi en dat er in zeer kleine ruimtes zo efficiënt gewerkt kan worden (weliswaar vaak onder erbarmelijke omstandigheden). Wat verder opviel is het gevoel van gemeenschapszin. Mensen uit heel India wonen in Dharavi, en deze diversiteit blijkt o.a. uit de tempels, moskeeën en kerken die gebroederlijk naast elkaar staan. Maar ook aan het feit dat er inmiddels een aantal appartementencomplexen midden in de slum zijn verrezen, waar ook gefortuneerde mensen wonen (waaronder zelfs een aantal ‘slumdog’ millionaires). Een rondleiding door de smalle steegjes van Dharavi is dus niet alleen een avontuur, maar tegelijkertijd ook een openbaring.
Tot slot de grootste openbaring. Niet alleen leveren de diverse leerlooierijen van Dharavi aan de grote luxe merken van de wereld, ook is er inmiddels een eigen merk voor luxe lederwaren ontwikkeld onder de naam Dharavi. Imran Khan en zijn familie introduceerden het merk op 25 december 2015 (de geboortedag van de profeet Mohammed) en samen met diverse designers worden zo prachtige producten gemaakt en ‘gebrand’. Zoals Simon Anholt in zijn boek Brand New Justice (‘How branding places and products can help the developing world’) al schreef: ‘The Right to Brand’ is er voor iedereen en kan ook in minder ontwikkelde gebieden zorgen voor welvaartsontwikkeling!
Lees er meer over hier en hier.